Flagi w Formule 1

Formuła 1 wyróżnia się nie tylko niesamowitą prędkością, ale także najwyższymi standardami bezpieczeństwa. Kluczowym elementem łączącym te dwa światy są flagi w Formule 1 – pozornie zwyczajne kawałki materiału, które pełnią niezwykle istotną funkcję informacyjną. To właśnie one jako pierwsze ostrzegają kierowców pędzących z zawrotną prędkością o zmianach na torze czy zagrożeniach. Jakie flagi obowiązują w Formule 1?

Flagi w F1 można podzielić ze względu na ich kategorie:

• – flagi dotyczące wyścigu,
• – flagi sytuacyjne,
• – flagi sędziowskie.

Flagi dotyczące wyścigu F1

Flaga w szachownicę

Flaga w szachownicę to najbardziej rozpoznawalna flaga w F1 i symbol wszystkich wyścigów samochodowych, powszechnie kojarzony z ich zakończeniem. W wyścigu pojawia się w momencie, gdy pierwszy samochód przekracza linię mety i pozostaje widoczna aż do zjazdu wszystkich bolidów z toru. Podczas kwalifikacji i treningów sygnalizuje koniec czasu sesji – wywieszana jest dokładnie w momencie jego upłynięcia.

Flaga w szachownicę w Formule 1 stała się gorącym kąskiem dla wielu influencerów i znanych osobowości, gdyż regulamin dopuszcza ludzi spoza osób zarządzających wyścigiem do machania flagą w szachownicę. Jedni robią to z pasją, inni jakby byli do tego zmuszani (Tim Cook, patrzę na Ciebie). Podczas Grand Prix Hiszpanii 2025 flagą w szachownicę machał Robert Lewandowski, piłkarz FC Barcelony.

Zielona flaga

Zielona flaga symbolizuje bezpieczne warunki do ścigania. Pokazywana jest tuż przed rozpoczęciem wyścigu, zapowiadając uruchomienie procedury startowej i zapalenie świateł. Poza tym sygnalizuje wznowienie rywalizacji po neutralizacji — np. po wyjeździe samochodu bezpieczeństwa czy przerwie spowodowanej czerwoną flagą. Zielona flaga oznacza również, że zagrożenie na torze zostało usunięte i kierowcy mogą kontynuować jazdę w pełnym tempie.

Gdy kierowcy ustawiają się na polach startowych przed startem wyścigu, a wszystkie bolidy znajdują się na swoich miejscach, porządkowy przechodzi przez tor, wymachując zieloną flagą, aby dać sygnał do rozpoczęcia procedury startowej.

Czerwona flaga

Czerwona flaga to natychmiastowy sygnał dla kierowców o przerwaniu wyścigu lub sesji. Oznacza, że warunki na torze uniemożliwiają bezpieczną jazdę w wyścigowym tempie. Do jej wywieszenia może dojść m.in. z powodu poważnego wypadku, uszkodzonej bariery ochronnej, zalegających odłamków lub wyjątkowo niekorzystnych warunków pogodowych. Po wywieszeniu czerwonej flagi kierowcy zjeżdżają do alei serwisowej. Mogą wówczas wysiąść z bolidu, a zespół może wymienić opony, przednie skrzydło lub inne uszkodzone elementy. Restart wyścigu następuje z pól startowych, a jeśli warunki to uniemożliwiają, zza samochodu bezpieczeństwa. Czerwona flaga w F1 oznacza również zakaz jakiegokolwiek wyprzedzania na torze, a złamanie tego przepisu jest surowo karane.

Flagi sytuacyjne w F1

Żółta flaga

Żółta flaga to najszybszy i najprostszy sposób ostrzeżenia kierowców o zagrożeniu na torze. Pojawia się zazwyczaj w konkretnym sektorze, w którym doszło do incydentu – może to być np. unieruchomiony bolid na poboczu, odłamki na torze lub inne niebezpieczeństwo. Kierowca widzący żółtą flagę musi zachować szczególną ostrożność, a jeśli sytuacja tego wymaga – zredukować prędkość, aż do momentu minięcia zielonej flagi. Żółte flagi obowiązują również w czasie neutralizacji wyścigu – zarówno podczas wyjazdu samochodu bezpieczeństwa, jak i przy aktywacji wirtualnego samochodu bezpieczeństwa (VSC), gdy całe okrążenie objęte jest ograniczeniem tempa.

Podwójna żółta flaga

Podwójna żółta flaga sygnalizuje znacznie poważniejsze zagrożenie na torze niż pojedyncza flaga. Najczęściej pojawiają się w sytuacjach, takich jak obecność dźwigu na torze, karambol z udziałem kilku samochodów czy częściowa blokada toru. O ile przy pojedynczej żółtej fladze od kierowcy wymaga się jedynie zachowania szczególnej ostrożności i ograniczenia prędkości, to przy podwójnych żółtych flagach konieczne jest zdecydowane zwolnienie, a kierowca musi być przygotowany do natychmiastowego zatrzymania się, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Niebieska flaga

Niebieska flaga to sygnał dla wolniejszego kierowcy – zazwyczaj dublowanego – że powinien jak najszybciej ustąpić miejsca szybszemu zawodnikowi znajdującemu się za nim. Oznacza konieczność zjechania z idealnej linii wyścigowej, aby umożliwić bezpieczne wyprzedzenie. Flaga ta pokazywana jest wraz z tabliczką zawierającą numer samochodu, którego dotyczy komunikat.

Biała flaga

Biała flaga informuje kierowców, że przed nimi na torze znajduje się wolno poruszający się pojazd, taki jak uszkodzony bolid, samochód medyczny lub porządkowy. Jej zadaniem jest ostrzeżenie zawodników i skłonienie ich do zachowania zwiększonej ostrożności w nadchodzącym fragmencie toru. Choć sytuacja może nie stanowić bezpośredniego zagrożenia, biała flaga przypomina, że pełna koncentracja i czujność są w danym momencie kluczowe.

Flaga w czerwono-żółte pasy

Flaga w czerwono-żółte pasy sygnalizuje, że nawierzchnia toru jest śliska z powodu obecności substancji, takich jak olej, woda lub inne zanieczyszczenia. Pokazywana jest razem z żółtą flagą i dotyczy konkretnego fragmentu toru. Jej celem jest ostrzeżenie kierowców, by zachowali szczególną ostrożność podczas pokonywania danego sektora, gdzie przyczepność może być znacznie ograniczona.

Flagi sędziowskie w F1

Czarna flaga

Czarna flaga jest najmniej pożądaną flagą w Formule 1 oraz wszystkich innych seriach wyścigowych. Oznacza natychmiastową dyskwalifikację kierowcy, dla którego jest wywieszana – zawsze w parze z tabliczką z numerem jego samochodu. Po jej zobaczeniu zawodnik jest zobowiązany niezwłocznie zjechać do alei serwisowej i zakończyć udział w wyścigu. Czarną flagę zobaczył Ayrton Senna podczas legendarnej już rywalizacji z Alainem Prostem w Grand Prix Japonii 1989. Po kolizji Senna wrócił do rywalizacji, lecz zobaczył czarną flagę w związku z pomocą przy powrocie na tor, którą otrzymał od porządkowych.

Biało-czarna flaga

Biało-czarna flaga stanowi oficjalne ostrzeżenie dla kierowcy i jest sygnałem poprzedzającym nałożenie kary. Na przykład, jeśli zawodnik trzykrotnie przekroczy granice toru, otrzymuje tę flagę wraz z tabliczką zawierającą jego numer, informującą, że kolejne przewinienie skutkować będzie sankcjami. Biało-czarna flaga w F1 może zostać też pokazana, gdy ktoś wykona manewr na granicy przepisów.

Najczęściej występuj wtedy, gdy nakładanie kary czasowej byłoby zbyt surowe, lecz sędziowie chcą dać do zrozumienia, że nie będą akceptować więcej takich sytuacji. Biało-czarną flagę za zbyt ostrą defensywę zobaczył Charles Leclerc podczas obrony na Monzy w 2019 roku, a także Max Verstappen za zbyt częste zmienianie kierunku jazdy podczas obrony przed Lewisem Hamiltonem na ostatnim kółku Abu Zabi 2021.

Czarna flaga z pomarańczowym kółkiem

Czarna flaga z pomarańczowym kółkiem oznacza natychmiastowe wezwanie kierowcy do alei serwisowej z powodu problemu technicznego z jego samochodem. Może to dotyczyć m.in. uszkodzonego przedniego skrzydła, z którego odłamują się fragmenty, stwarzając zagrożenie na torze. Flaga ta zawsze wyświetlana jest wraz z tabliczką zawierającą numer kierowcy, którego dotyczy komunikat, i często oznacza wielkie problemy strategiczne dla zespołu, gdyż wiąże się z dużą stratą czasową.

Podsumowanie

Flagi w Formule 1 odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa oraz umożliwiają błyskawiczną komunikację między sędziami a kierowcami. Znajomość ich znaczenia jest wymagana od każdego zawodnika już na najwcześniejszych etapach kariery, niezależnie od serii wyścigowej.

Od kilkunastu lat oprócz tradycyjnych flag wywieszanych przez porządkowych (tzw. marshalli) w F1 stosuje się również elektroniczne systemy sygnalizacji, które za pomocą świetlnych paneli przekazują identyczne komunikaty bezpośrednio do kokpitu.

Ten nowoczesny system nie tylko poprawia czytelność sygnałów, ale także pozwala na ich natychmiastowe wyświetlenie w wielu miejscach toru jednocześnie, co zwiększa skuteczność ostrzeżeń. Dzięki temu kierowcy mogą szybciej reagować na zagrożenia, co ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo rywalizacji.

_{Korekta: Nicola Chwist}

_{Źródło zdjęcia poglądowego: Red Bull Content Pool}